Hooggevoeligheid en hoogsensitiviteit zijn niet hetzelfde, maar hebben een grote overlap.
Hooggevoeligheid is een (over-)emotionele reactie. Het is een soort alarm van het zenuwstelsel dat het te veel is geweest. Als de stress zich opstapelt kan iedereen emotioneler reageren. Je kan niets meer verdragen. Angsten en zorgen kunnen toenemen. Hooggevoeligheid kan het gevolg zijn van HSP.
Onverwerkte trauma’s, jarenlange disbalans, overspanning en burn-out zijn oorzaken van hooggevoeligheid. Hooggevoeligheid komt ook voor bij bepaalde psychische aandoeningen zoals autisme, borderline, AD(H)D.
Hoogsensitiviteit is geen aandoening. Het is een aangeboren persoonlijkheidskenmerk en komt bij 15-20% van de bevolking voor. Onderzoek toont aan dat bij HSP er een filter ontbreekt in de informatieverwerking, waardoor alle prikkels binnenkomen met een snellere kans op overprikkeling.
In scans is te zien dat de verwerking bij een HSP anders verloopt dan bij een niet-HSP. Bij iemand met HSP heeft de thalamus, het schakelcentrum van de hersenen, een verlaagde drempel waardoor ze meer prikkels binnenkrijgt. Deze mensen merken dingen op die minder sensitieve personen ontgaan en hebben tijd nodig om alles te verwerken.
Hoogsensitiviteit is aangeboren, je hebt het voor het leven, net zoals de kleur van je ogen. Je kan niet op een bepaald moment hoogsensitief worden als je het voorheen niet was. Het verdwijnt ook niet. Je kan je wel bewust worden van je hoogsensitiviteit en jouw ‘handleiding’ leren kennen.
Als je rekening houdt met jouw behoeften, dan word je hoogsensitiviteit een talent en jouw unieke kracht. Alle combinaties zijn mogelijk. Niet elke HSP-er is hooggevoelig. Hooggevoelige reacties betekenen niet per definitie dat je hoogsensitief bent. HSP-ers krijgen meer prikkels binnen. Dit creëert stress. Als ze niet voldoende tijd nemen om die prikkels te verwerken, stapelt de stress zich op. Die stress kan leiden tot hooggevoelige reacties. HSP-ers met (onverwerkte) trauma’s hebben vaak meer last van hooggevoeligheid.
Wanneer een hoogsensitief persoon eventuele trauma’s verwerkt en goed voor zichzelf zorgt, dan stapelt energie/stress zich minder snel op en hoeven er geen hooggevoelige reacties te zijn, dit blijft wel delicaat.
Niet alleen hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid worden vaak over dezelfde kam geschoren. Ook al is hoogsensitiviteit geen stoornis die gediagnosticeerd moet worden, toch zijn er nogal wat kenmerken van HSP-ers die een overlap hebben met een aantal ontwikkelings- en persoonlijkheidsstoornissen.
